Hoogleraar: Vakbond biedt geen tegenwicht tegen werkgevers
-
- Fotograaf
- Rogier Veldman/HH
- Locatie
- Nederland
AMSTERDAM - Er zit iets gruwelijk fout in het hedendaags kapitalisme, stelt Ewald Engelen. Multinationals trekken aan de touwtjes, de burger heeft het nakijken. „De tegenkrachten zijn volledig uitgeschakeld.”
Het nieuws dat de rijken in Nederland tijdens de crisis alleen maar rijker werden, was voor Ewald Engelen, professor sociale geografie aan de Universiteit van Amsterdam geen verrassing. "Het is één van de dingen die je ziet gebeuren. Kapitaal wordt steeds minder belast, arbeid steeds meer. Daardoor wordt het rendement op kapitaal steeds hoger, en het rendement op arbeid steeds lager."
The poor stay poor, the rich get rich. Het is weer zo'n uitwas van het hedendaags kapitalisme, dat door Engelen met vuur wordt bestreden. Volgens Engelen leven we in een wereld die beheerst wordt door tegenstellingen. Tussen de economische factoren kapitaal en arbeid. Tussen rijk en arm, elite en volk, groot- en kleinbedrijf. En wij – de arbeiders, het volk, het kleinbedrijf – zijn aan de verliezende hand.
Multinationals
De verhoudingen in het elitenetwerk van CEO's, politici en bestuurders dat de dienst uitmaakt, zijn gewijzigd. "Sinds de jaren '70 hebben de posities die horen bij het grootbedrijf aan macht gewonnen. Multinationals beschikken over steeds meer hulpbronnen om invloed uit te oefenen op het politieke proces. De mate waarin zij zich kunnen organiseren, de hoeveelheid juridische kennis die ze kunnen inhuren, het gemak waarmee ze aanschuiven bij de regeringsleiders… Als je dat vergelijkt met vakbonden, mkb en non-gouvernementele organisaties… Die tegenkrachten zijn vrijwel volledig uitgeschakeld."
Geen tegenwicht
Het groeiende vermogensverschil in Nederland is daarvan, in de ogen van Engelen, de zoveelste bevestiging. Er mag dan weer volop gepolderd worden, met een sociaal akkoord als meest in het oog springend resultaat: echt tegenwicht aan de werkgevers biedt de vakbond niet.
"De vakbond gaat veel te veel mee in het verhaal van de werkgevers. Die roepen al jaren hetzelfde. Wij moeten loon matigen, waardoor we lagere kosten hebben en de concurrentie aankunnen. Nou, die concurrentiepositie is verbeterd, maar de werkgelegenheid daalt alleen maar. Ondertussen zitten de grote bedrijven op enorme spaargelden, maar investeren ze nauwelijks in Nederland. Ze geven het geld terug aan de aandeelhouders en betalen er bonussen van. Er zit iets heel erg fout in het hedendaagse kapitalisme, en ik hoop dat de vakbond dat op tijd in ziet. Jongens, word wakker! Voordat het te laat is."
Lees het artikel in de krant van 16/04/2014 Of in onze betaalde online-krant. Let op, dit is tot 11 dagen na publicatie mogelijk