Welten kent praktijk niet

De eerste groep is geneigd alle maatregelen te omarmen waarmee de overheid de veiligheid wil vergroten, terwijl de tweede groep ‘pal staat voor de bescherming van de privacy’ en dus veel van die maatregelen afwijst.

Volgens Welten is hier sprake van een valse en verontrustende tegenstelling. ‘Mijn stelling is’, schrijft Welten, ‘dat het voor de overheid volstrekt duidelijk is dat er geen veiligheid kan bestaan zonder bescherming van de privacy. Het is de essentie van de rechtsstaat dat er evenwicht is tussen de bescherming door de overheid en de bescherming tegen de overheid.’ En dat evenwicht speelt ook nu weer in relatie tot het vastleggen van kentekens van auto’s, aldus Welten.

Telefoonregistratie
Hoewel het betoog van de Amsterdamse korpschef belangwekkende elementen bevat, moet ik hem op basis van een uiterst recente ervaring tegenspreken. Die ervaring gaat niet om registratie van mijn kenteken, maar om de registratie van een telefoontje met mijn mobiele toestel in april 2006, een kwestie waarover in dezelfde editie van de Volkskrant (in het katern Kennis) wordt bericht.

Enkele weken geleden werd ik telefonisch benaderd door een rechercheur van het Internationaal Rechtshulp Centrum te Haarlem. Hij wilde mij spreken omdat mijn naam op een internationale lijst voorkwam, of woorden van gelijke strekking. Hij wilde op dat moment geen verdere toelichting geven. We maakten een afspraak om een week later bij mij thuis over de zaak te spreken. Zeven dagen liep ik te piekeren over de vraag waarbij ik mogelijk, en al dan niet door eigen toedoen, betrokken was geraakt.

Na aankomst installeerde de rechercheur zijn laptop op de keukentafel om mijn verklaring te noteren. Hij vroeg me allereerst of ik in 2006 in België was geweest. Ik kon me dat aanvankelijk niet herinneren. Maar toen de politiebeambte vertelde dat er met mijn mobieltje (dat op naam staat van mijn bedrijf) gebeld was op 14april 2006 in de omgeving van Kortrijk, begon het mij te dagen dat ik die avond inderdaad terugkeerde van een zakelijke reis van een week in Frankrijk. Ik herinnerde me dat ik de Frans-Belgische grens passeerde rond tien uur ’s avonds en toen mijn echtgenote belde om te zeggen dat ik nog wel een paar uur onderweg zou zijn.

Autodiefstal
Diezelfde avond, vertelde de rechercheur, was er in het Vlaamse plaatsje Rommelgem ingebroken en had er een autodiefstal plaatsgehad. De Belgische autoriteiten hadden volgens hem geen succes gehad met de opsporing van de dader(s) en ondernamen daarom nog een laatste poging aan de hand van de registratie van mobiele telefoontjes.

En zo leidde dat twee jaar na dato tot het gesprek met de Haarlemse rechercheur, die mij met een indringende blik aankeek toen hij me vroeg of ik misschien iets van de diefstal en/of de autokraak wist.

Nee, daar wist ik niets van. Maar omdat ik al een week had lopen nadenken wat er toch aan de hand zou kunnen zijn, voelde ik tijdens dit ‘verhoor’ plotseling een grote behoefte aan te tonen wat ik die week in Frankrijk had gedaan en waarom ik juist die avond langs Kortrijk was gereden. Dus legde ik hem dat uit. De rechercheur toonde zich geïnteresseerd in mijn pogingen te documenteren wat mijn zakelijke beslommeringen waren geweest en met welke middelen ik dat kon aantonen.

Ik liet hem een mailtje zien dat ik na terugkeer schreef aan een contactpersoon in Frankrijk, met wie ik die week was opgetrokken. Zij had dat mailtje enkele dagen later beantwoord en de kopieën van beide stonden nog in mijn computer. Of ik dat even naar zijn mailadres wilde sturen, vroeg de rechercheur. En onder zijn toeziend oog deed ik dat nog ook, want ik wilde natuurlijk graag mijn onschuld aantonen.

Spijt
Daar heb ik nu, na gesprekken met derden, spijt van: in de rechtsstaat van korpschef Welten en die van mij behoren burgers niet in de situatie gebracht te worden dat zij op basis van het gebruik van hun mobiele telefoon in een positie worden gebracht dat zij hun onschuld aan enigerlei misdrijf moeten aantonen.

In tegendeel. En ik hoop dat de heer Welten dat met mij eens is: de politie mag alleen op basis van een (wezenlijke, ernstige) verdenking mensen aanspreken op hun eventuele betrokkenheid bij een misdrijf. Maar dat station zijn we ondanks de betekenisvolle visie die Welten in de Volkskrant ontvouwde, helaas al lang gepasseerd.

Van de heer Welten zou ik graag willen weten hoe hij over dit voorval oordeelt, in het licht van de praktijk die hij zegt voor te staan. Ik ben tot de conclusie gekomen dat ik mijn mobiele telefoon beter maar zo min mogelijk kan gebruiken.

Voordat de rechercheur – nadat ik de door hem opgestelde verklaring had ondertekend – vertrok, zei hij dat ik er waarschijnlijk niets meer van zou horen. Maar zeker wist hij dat niet: de Belgen zouden het Internationaal Rechtshulp Centrum ook nog om een huiszoeking in mijn woning kunnen vragen en zelfs een DNA-test behoorde tot de mogelijkheden.

En wat er met mijn verklaring zou gebeuren als de politie mij in deze zaak niet als verdachte bestempelt, wist de rechercheur niet. ‘Ik ben ook maar een klein radertje in het geheel’, vertrouwde hij me toe. Ik ben er bepaald niet gerust op.