Compensatie Italiaanse soldaat met kanker

Volgens de rechtbank is het meer dan waarschijnlijk dat hij deze zeldzame vorm van kanker heeft opgedaan tijdens een buitenlandse missie, waar hij werd blootgesteld aan verarmd uranium.

De rechtbank acht bovendien bewezen dat de toenmalige legerleiding niets heeft gedaan om mogelijke besmetting te voorkomen.

Paratroeper Gianbattista Marica nam in 1992-93 acht maanden deel aan de operatie Ibis, om een einde te maken aan de burgeroorlog in Somalië. Enkele jaren na zijn terugkeer werd bij hem het lymfoom geconstateerd.

Het vonnis dat nu is geveld kan een precedent vormen in Italië, waar de afgelopen jaren 77 militairen zijn gestorven na een vermoedelijke besmetting door verarmd uranium en circa zevenhonderd andere soldaten ziek zijn geworden.

Verarmd uranium wordt onder meer gebruikt voor munitie. Het is zwaarder dan lood en kan in de lucht ontbranden. Verarmd uranium is veelvuldig gebruikt in de eerste Golfoorlog, Somalië, Bosnië en Kosovo.

Na afloop van deze campagnes bleken met name in Italië grote aantallen teruggekeerde soldaten te leiden aan leukemie, Hodgkin-lymfoom en kanker aan maag, nieren of alvleesklier. Sinds tien jaar wordt er gediscussieerd over de vraag of dit zogeheten 'Balkan-syndroom' is veroorzaakt door de blootstelling aan verarmd uranium.

Een parlementaire onderzoekscommissie kwam in 2006 tot de conclusie dat er 'hoogstwaarschijnlijk' wel een verband is. Het vonnis van Florence gaat nog een stap verder. De rechter citeert een deskundige, volgens wie er zéker een verband bestaat. Een eerder onderzoek, dat werd uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Defensie, schoof de rechtbank terzijde als 'onwetenschappelijk'.

Maar de voornaamste reden waarom de Italiaanse overheid Marica schadeloos moet stellen, is de moedwillige nalatigheid waarmee zij haar soldaten het veld in stuurde. Terwijl de Amerikaanse troepen in Somalië ook met 40 graden Celsius in de schaduw gehuld gingen in beschermende overalls, mondkappen en stofbrillen, opereerden de Italianen in korte broek en T-shirt.

Volgens de rechtbank heeft de legerleiding 'bekende gevaren van verarmd uranium bewust genegeerd'. In Bosnië (vanaf 1995) en in Kosovo (1999) werden geen voorzorgsmaatregelen genomen, ook niet nadat de NAVO haar lidstaten daartoe in 1996 had opgeroepen.

Pas op 22 november 1999 werd het gevaar van verarmd uranium ook in Italië officieel erkend, beschermende maatregelen werden echter zelfs toen niet altijd genomen.