8 mei 2014 -
Door afname van het zeeijs ten gevolge van de opwarming van de aarde gaat er in het noordpoolgebied in deze eeuw veel meer neerslag vallen. Uit klimaatmodellen blijkt dat de hoeveelheid neerslag zelfs met 60 procent kan toenemen.
Schematische weergave van zeeijsterugtrekking, toegenomen verdamping vanuit de open oceaan en de verhoogde neerslag in het noordpoolgebied (bron: KNMI)
Volgens de onderzoekers Richard Bintanja en Frank Selten van het KNMI is de toename van de Arctische neerslag vooral het gevolg van de lokale verdamping. Uit modelberekeningen blijkt dat door terugtrekking van het zeeijs de verdamping vanuit de Arctische Oceaan aanzienlijk toeneemt en mogelijk zelfs drie keer zo groot wordt. De verdamping neemt het meest toe in de winter, wanneer de temperatuurverschillen tussen het zeeoppervlak en de atmosfeer het grootst zijn. Dat leidt gedurende de wintermaanden tot heviger sneeuwval in het noordpoolgebied.
Dat blijkt uit recent onderzoek op het KNMI, waarvan de resultaten deze week zijn gepubliceerd in Nature. De onderzoekers hebben het mechanisme blootgelegd achter de opvallend sterke toename van de Arctische neerslag. Tot voor kort werd de oorzaak door wetenschappers gezocht bij veranderingen in aanvoer van vocht vanuit lagere breedten, maar nu blijkt dat de toegenomen verdamping door de afsmelting van zeeijs de belangrijkste factor is.
Door de neerslagtoename in het noordpoolgebied krijgen de gletsjers en ijskappen meer sneeuwval te verwerken en wordt het afsmelten tegengewerkt. Dat kan de stijging van het zeeniveau afzwakken. Bovendien heeft de toegenomen neerslag gevolgen voor de lokale flora en fauna. Verder tonen modelresultaten aan dat meer sneeuw de afsmelting van zeeijs vertraagt.
Ten slotte zal een toename van de Arctische neerslag tot gevolg hebben dat de dichtheid van het oceaanwater lager wordt. Modelberekeningen laten zien dat hierdoor de grootschalige oceaanstromingen worden beïnvloed. Dat kan ook ver buiten het noordpoolgebied invloed hebben op het klimaat.
