Het nieuwe Europese toezicht op de bankensector kan leren van hoe de Nederlandsche Bank (DNB) de ethiek van bankbestuurders beoordeelt.

Dit heeft Danièle Nouy, vorig jaar benoemd tot chef van de nieuwe tak van de Europese Centrale Bank (ECB), vrijdag gezegd in Amsterdam.

Daar legde ze uit dat de ECB, dat vanaf 4 november toezicht gaat houden op de 128 grootste Europese banken, wil leren van nationale centrale banken en hoe zij het toezicht vormgeven. 

De Nederlandse praktijk waarbij er veel aandacht besteed wordt aan bedrijfscultuur, door met psychologen bijvoorbeeld bestuursvergaderingen te evalueren, noemde ze daarbij als voorbeeld.

"We moeten deze lokale expertise integreren", aldus Nouy.

Toezicht

Ze benadrukte dat het nieuwe toezicht via het 'Single Supervisory Mechanism' (SSM), Europees georienteerd moet zijn. Vanaf november dit jaar is Nouy voor de Europese banken verantwoordelijk, als eerste stap in de vorming van een bankenunie.

Voor die tijd worden alle banken die onder het toezicht komen te vallen nauwkeurig doorgelicht door Nouy en haar team, geholpen door de nationale toezichthouders. "Het grootste project dat ooit is gedaan in Europa", aldus Nouy.

"We zijn al ver gekomen in een korte tijd. Maar er blijven uitdagingen."

Stresstest

Eén van die uitdagingen is te achterhalen welke banken zwakke broeders zijn of dat in de toekomst zullen worden, de zogenaamde stresstesten, die nu worden uitgevoerd door de ECB.

De Française, die al haar hele leven in het bankentoezicht zit, kondigde aan streng tegen de banken te gaan optreden. "En als banken klagen dat dit te streng zal zijn: welnee. Ik weet nog dat we in Europees verband eerder de regels voor de banken strakker aantrokken. Toen waarschuwde de bankenlobby: als je dat doet, zullen de banken amper nog geld kunnen uitlenen. Maar toen de regels eenmaal in werking waren wisten de banken niet hoe snel ze moesten aangeven dat dit voor hun specifieke bank niet gold. Toen vroeger we ons af of we niet nog strenger hadden moeten zijn."

Nouy liet in een eerder interview al weten: "Wij moeten aanvaarden dat sommige banken geen toekomst hebben."

De details rondom de stresstesten zullen op 29 april worden gepresenteerd. Volgens bronnen rondom de instanties zal de stresstest de zwaarste worden die ooit voor banken is opgesteld.

Buffers

Veel banken zullen de komende maanden dan ook geld moeten ophalen op de markt om zo hun buffers te verhogen, een eis in het nieuwe toezicht. Hoe eerder dit zal gebeuren, hoe beter, zo liet Nouy weten.

Een andere uitdaging is om ervoor te zorgen dat er in de nieuwe bankenunie zo weinig mogelijk nationale verschillen zijn, aldus Nouy.

"We moeten onze taak uniform kunnen uitvoeren en de regels voor de banken in Europe moeten gelijk zijn. Maar op dit moment zijn er nog teveel nationale opties", zo oordeelde Nouy.

In totaal zullen er meer dan 800 mensen werken aan het nieuwe Europese toezicht op de banken, plus nog eens 200 man aan ondersteunend personeel.

DNB

Ondertussen blijven ook de nationale toezichthouders zoals DNB aan het werk. Banken zullen dus twee keer geld moeten afdragen voor deze verschillende toezichthouders.

De nationale banken zullen ook op een andere manier nog invloed houden: via een orgaan in het bestuur van het nieuwe toezicht. De stem van ieder land zal in ditorgaan op het toezicht, even zwaar tellen.

Lees ook: 'Crisis heeft rol centrale bank veranderd' | Draghi roept op tot duidelijke communicatie ECB