Zodra je iemand hoort praten over de noodzaak tot economische groei kun je direct stoppen die persoon serieus nemen. Zo iemand heeft geen flauw benul waar hij over praat, is dus waarschijnlijk een econoom of een politicus. Het is de mantra die economen van generatie op generatie zijn gaan napraten zonder te begrijpen wat ze eigenlijk zeggen. Eeuwige economische groei? Iedereen kan bedenken dat zoiets larie is. Vergeet ook niet dat geen enkele economische theorie heeft zichzelf ooit bewezen in de praktijk.
Waar komt de stompzinnige mantra van economische groei eigenlijk vandaan? Uiteindelijk heeft dat met ons monetaire systeem te maken. Hetzelfde systeem dat economische groei uiteindelijk zal tegenhouden, heeft ironisch genoeg namelijk ook economische groei nodig om te kunnen blijven bestaan.
Moderne banken mogen geld creeeren als ze er een schuld (lening) tegenover stellen. De schuld, uw lening, is dus de dekking van dat geld. Uw autolening, uw hypotheek enz. Het is welvaart uit de toekomst omdat u belooft er vanaf nu hard voor te gaan werken om het te kunnen terugbetalen. De welvaart bestaat op het moment van lenen nog niet, er is nog geen arbeid voor geleverd.
Op zich is dit een soort van logisch systeem omdat geld een bepaalde economische waarde vertegenwoordigt. Ten opzichte van een systeem met gouddekking heeft het voordelen en nadelen. Maar het systeem is in de basis houdbaar. Probleem is wel dat de banken de rol van de vrije markt op zich nemen als het gaat om het toekennen van de leningen.
Banken zijn echter ergens in het verleden begonnen met het rekenen van rente op die leningen, en daar gaat het fout. Want dat geld om die leningen terug te betalen, kan pas gecreeerd worden als die banken er weer een nieuwe schuld tegenover kunnen zetten. Zo komt er dus steeds meer geld, steeds meer schuld en steeds meer rente. Een klassiek pyramidespel dat alleen kan blijven draaien als steeds meer mensen steeds meer schulden op zich blijven nemen. Dat kan zolang er economische groei is.
Et voila. Daar komt de noodzaak tot economische groei vandaan: rente. Ons monetaire systeem is exponentieel en verwacht dat ook van de economische groei.
Et voila. Daar is ook meteen het probleem. Want toen was de olie op. Peak-oil. De werkelijke bron van onze welvaart van de laatste eeuw: goedkope energie. Mensen durven geen leningen meer te nemen, geld kan niet meer worden gemaakt, rente kan niet worden terugbetaald.
In een gezond – lees: divers - monetaire systeem zou nu dit schuldgeld vanzelf verdwijnen, mensen zouden hun toevlucht zoeken in andere soorten geld en andere soorten banken. Ons moderne financiele systeem is echter ontdaan van alle diversiteit die nodig is om dit soort zelf-organisatie mogelijk te maken.
Wat gebeurt er als we wel weer economische groei meemaken? Dan gaat het systeem vanzelf weer vastlopen. Stuiteren tegen het nieuwe, net iets hogere plafond. De quadruple dip, over 2 jaar.
Er zijn echter voor de hand liggende maatregelen:
1. Afschaffen van rente in het algemeen of:
2. Herstellen van zelf-organiserend vermogen door het aanbrengen van veel meer diversiteit, zoals alternatieve munten en geldsystemen (bitcoin, XRP, goud) en andere manieren van bankieren (bv. full-reserve), en dat lukt het beste door:
3. Compleet afschaffen van depositiegarantie, laat mensen maar hun geld kwijt zijn als een instabiele bank omvalt, gaan ze vanzelf op zoek naar stabiele alternatieven waardoor er vanzelf diversiteit kan ontstaan.
Zo simpel kan het soms zijn. Geen econoom voor nodig. Niemand die een oplossing hoeft te bedenken want het systeem re-organiseert zichzelf. Tot die tijd is het stuiteren tegen het plafond of herverdelen wat we hebben door oorlogen te voeren. Zij wij minder, wij wat meer.
1. Afschaffen van rente in het algemeen
In een periode van krimp, werkt het allemaal niet meer.