Zapruder Inc.

Het is feest in Frankfurt. Onder het genot van een hapje en een drankje vieren enkele bankiers, lobbyisten, politici en uitgekozen journalisten de opening van het nieuwe hoofdkantoor van de Europese Centrale Bank. Het oude gebouw voldeed niet meer, dus tijd om voor miljoen-miljarden een nieuw architectonisch hoogstandje te bouwen waarin beslist kan worden over rijkdom en armoede. Of de stroom van welvaart van het volk richting elite. Want een feest is het. Met een uit de hoge hoed getoverd “deflatiespook”, de krakkemikkige Europes economie en zombie EU-banksector wordt het “money-for-nothing” beleid en EU-QE, met een spotgoedkope Euro, goed verkocht. Terwijl het leven voor de gemiddelde Euro-burger duurder en duurder wordt, breken koersindices, totaal losgekoppeld van de economische realiteit, record na record. Daar gaat het geld waarmee “economische groei via krediet zal worden aangezwengeld”. Omdat het ECB-beleid een beetje te opzichtig in dienst van „kapitaal“ staat, willen gelukkig grote groepen mensen gebruik maken van hun democratische recht om te protesteren. In Frankfurt. Duizenden ongenodigde gasten zullen ook bij het feestje aanwezig zijn. En zoals het een „marktconforme democratie“ betaamt, wordt het protest begeleid door zwaar uitgerust politiepersoneel, schrikkeldraad, blokkades, pas-controlles, no-go area’s en het nodige, en voorspelbare, uiteindelijke geweld. Om de thuisgebleven schaapjes af te schrikken. 

Dat duurde niet werkelijk lang. Terwijl de Europese politieke elite nog steeds naarstig op zoek is naar een houding ten opzichte van de nieuwbakken Griekse regering van Alexis Tsipras, rockstar MinFin Giannis Varonfakis en de Griekse schuldenberg, handelt de compleet onder invloed van de financiële industrie staande compleet politiek onafhankelijke Europese Centrale Bank. Griekse obligaties zullen binnenkort niet meer bij de ECB inwisselbaar zijn voor vers geld, waarmee de Bank zijn “speciale progamma” voor Griekenland op ijs legt. En zonder de EBC “plug” worden de schulden niet alleen onmiddellijk “junk” maar worden ook de mogelijkheden van de Griekse Centrale Bank de uiterst instabiele Griekse banksector op de benen te houden afgekapt. Kortom: zonder EBC dreigt de complete financiële meltdown. De beweegredenen van Draghi & Co. zijn wazig, om niet te zeggen nogal dubbel. Vanaf het begin van de Griekse-crisis tot 2014 konden de zich afwisselende, maar de zich aan opgelegde uitverkoop van Griekenland onderwerpende, Griekse regeringen met hulp van het ECB-programma de Griekse staatsschuld nog eens extra in de hoogte zwepen. Stomtoevallig komt de Draghi-beslissing ook nog eens als Varonfakis bij Euro-boss Wolfgang Schäuble “antreten” mag (Schäuble: “Griekenland moet de “herstructureringen” (shock doctrine) van de Troika blijven uitvoeren”.). Extra wazig wordt het ECB-ding als geluiden uit het Frankfurtse opduiken dat de ECB in ieder geval niet de Griekse banken wil laten vallen. Tsja, een Griekse meltdown valt nu eenmaal niet een tweede keer te verkopen als een “non-credit-event”, zoals gelogen werd bij de allereerste ronde afschrijvingen op Griekse schulden. Wanneer Griekenland valt, verliezen niet alleen het ESM, ECB, een handje vol banken in Duitsland, Oosterrijk en Frankrijk veel geld, maar worden ook nog eens die prachtige verzekeringsinstrumenten (CDS) op schulden “getriggert”. En dat...kan nog wel eens erg interessant worden. Dus, wie heeft stalen zenuwen? Wie knippert als eerste? 

De Brusselse elite en het neoliberale establishment weet zich ten opzichte van de „radicale“ linkse Griekse, ondertussen, regeringspartij Syriza maar geen houding te geven. Het is weer brullen, huilen en schuimen. De nieuwe Griekse regering is een grotere dreiging voor de wereldeconomie als het Midden Oosten, de „luie“ Grieken zijn ondankbare honden en met radicalen valt sowieso niet te praten. De misdaad van Syriza: de partij, aan de macht omdat er werkelijk niets anders meer te kiezen valt (behalve extreem-rechts) voor de kapot geshockte Griekse bevolking, stelt tot nu toe verkiezingsbeloftes boven het bedienen van banken, hedge-funds en investeerders. Met daarbovenop een portie dwarse grootspraak ten aanzien van Rusland en de onzinnige, door Amerika bevolen, sanctiepolitiek en vraagtekens bij het neoliberaal horror-scenario TTIP als extra speldenprik richting het Brusselse. Daar maken Alexis Tsipras en zijn ministers niet bepaald vrienden mee. Zoals Tsipras‘ FinMin Giannis Varonfakis meteen de internationale populariteitswedstrijd voor crypto-communisten wint door niet alleen de zogenaamde „Troika“ (IMF, EU, ECB), terecht (de ECB bijvoorbeeld zou politiek neutraal zijn), te delegitimeren maar ook onvermoeibaar erop te wijzen dat de miljarden aan „hulp“ vanuit de EU linea recta aan schuldhouders, cq financiële concerns, overgemaakt worden. Je kan een bevolking niet onderwerpen aan de in de bureau’s van de ECB uitgedachte shock doctrine, zo Varonfakis, en ook nog eens laten bloeden om de Europese banksector te redden. Krasse waarheden die normaal gesproken onuitgesproken moeten blijven. 

Zo, een deel van “ons” goud ligt weer veilig onder de grond van het Amsterdamse Fredriksplein. Hopelijk. 122,5 ton goud wist DNB uit New York weg te sluizen om vervolgens iedere Centrale- en normale Bankier op planeet aarde de stuipen op het lijf te jagen met haar beweegredenen voor de geheime operatie: het vertrouwen van de Nederlandse burger in het, nu met triljarden bijgedrukte, fiat geld is niet zo groot dus hebben Nederlandse goud-gekkies liever een portie wat dichter bij huis liggen. De ongelovige barbaren...Welnu, normaal gesproken komt nu een olifant met een hele dikke snuit, ware het niet dat onze buren in Duitsland eigenlijk ook “hun” goud van de NY Fed terug willen zien. Maar de om hun organisatietalent bekend Duitsers krijgen het niet voor elkaar. De operatie zou veel tijd en moeite kosten, goudbarren moeten worden omgesmolten, geijkt, gestempeld. Een onmogelijke opgave volgens de Amerikanen en Duitse Centrale Bank. 

De enorme miljardenbedragen die sinds het uitbreken van de kredietcrisis zijn uitgegeven om too-big-to-fail, too-big-to-jail banken te redden van hun gokverslaving zijn moeilijk voorstelbaar. Paar miljarden op de begroting hier, honderden miljarden op de EBC-balans daar en behalve sociale afbraak, werkloosheid, ideëenloze technocratie, politiestaat en de uitverkoop van “mens” tegen “winst” ziet en voelt de gewone burger weinig van wat het geld uiteindelijk heeft opgebracht. In Oosterrijk bedacht een groep studenten dat de kosten voor een bankredding maar eens wat meer grijpbaar in beeld kan worden gebracht en bedachten “Hypotopia”: een stad met 100.000 inwoners en compleet “ecologisch” en “mensvriendelijk” gebouwd. Het basisprincipe: er mag zoveel geld uit worden geven als de redding van de Oosterrijkse bank Hypo Alpe Adria kost. De wankelkandidaat staat op dit moment voor 19 miljard Euro in de boeken. Mooie som geld waar je veel leuke dingen mee kan doen, ware het niet dat de “overlords” het compleet doorgedraaide en kapotte systeem net iets belangrijker vinden.

De ECB had de setting niet beter kunnen kiezen: een prachtig paleis van een van de dozijnen Italiaans vorsten in de tot de bodem failliete stad Napels. Terwijl de raad van wijze mannen van de Centrale Bank praat over nieuwe instrumenten om de wankele Europese financiële sector te redden, of in persberichtenpraat „de economie te stimuleren“, geeft op straat de Italiaanse carabinieri een lesje „crowd-control“ aan de verzamelde demonstranten waar de Chinese politie in Hong Kong nog een puntje aan kan zuigen. De luidruchtige protesten zijn echter nog de minste van de vele problemen waarvoor de financiële overlords zich gesteld zien. Ondanks bijna gratis geld voor grootbanken, het verpulveren van spaartegoeden, de currency-war en de fictief lage inflatie in de Euro-zone (bij elkaar gegoocheld op basis van de prijs van een i-phone ipv benzine, stroom, woonlasten of verse groente*) tov de angst voor deflatie en de verschillende asset-swap programma’s blijven de groeicijfers van Europese economieën zwak. Niets van het verse ECB-geld (behalve nog meer nieuwe richting mickey-mouse-monopolie-geld gestylede bankbiljetten) komt in de „echte“ economie aan terwijl de lasten van de „krediet-bonanza“ van enkele jaren terug steeds zwaarder op verschillende bankbalansen drukt. De „echte“ economie heeft immers steeds minder geld om oude schulden af te lossen. Hoe too-big-to-fail/too-big-to-jail te redden? Simpel, stelt Goldman-Sachs man en EBC-opperhoofd Draghi voor, de ECB begint een “private” QE (Quantative Easing, ofwel het direct “inkopen” van een Centrale Bank in een markt) programma. 

De laatste tijd is de Euro-crisis in de publieke schijnwerpers opvallend afwezig. De crisis is er nog wel, banken vallen nog steeds, er wordt gespaard, gesnoeid en macht- en vermogen worden nog steeds (her)verdeeld, je ziet het alleen niet meer. Dat terwijl de problemen die tot de crisis in de Euro-zone hebben gevoerd verre van opgelost zijn. Ondanks de spaardictaten neemt de staatsschuld in de zone nog steeds toe, bij minimale (en via zeer waarschijnlijk goochel-gereken verkregen) economische groei. De Europese Centrale Bank probeert de zaak (voor de financiële industrie) vlot te trekken maar van het aan banken praktisch gratis ter beschikking gestelde geld (nu 0.05% rente) komt vrijwel niets in de reëele economie aan. Wel bewegen zich beurskoersen op totaal realiteit-vreemde hoogten, ontstaan in verschillende Europese hoofdsteden ongekende vastgoed-bubbels en wordt driftig gespeculeerd met alles wat maar enigszins een marge oplevert. Voor de 200 miljoen Euro-burgers die onder- of op de armoedegrens leven is het “elite-project” Euro ondertussen verworden tot het synoniem voor afbraak, verval en ongerechtigheid. Rechts-populistische partijen varen er wel bij. Maar de Euro “moet”. Anders “gaat het licht in Europa uit”, barst een nieuwe Frans-Duitse oorlog los en worden die oude concentratiekampen onmiddellijk weer opgestart. Bovendien heeft de Euro ons veel welvaart gebracht. Door het wegvallen van wisselkoersbarrieres en intergemeenschappelijke handelsbelemmeringen groeit de handel binnen de Euro-zone en daarmee de welvaart en werkgelegenheid. Toch? Grafiekje en statistiekje.

“Amerikanen genieten wel de vele aspecten van een centrale, democratische regering, zoals verkiezingen, vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van vereniging, maar op de politiek van de regering heeft zij nauwelijks invloed...”...deze wordt bepaald door machtige concernen en een klein aantal zeer rijke mensen.” De bovenstaande zin is de kern, en eigenlijk slotsom, van een studie van de Amerikaanse professoren Martin Gilens en Benjamin Page die zich afvroegen of Amerika anno 2014 nog een democratie genoemd kan worden. Het antwoord is “nee”. “Wanneer de meederheid van de bevolking het niet eens is met de economische elite of door hen ingestelde interesse-groepen (lobby), is de bevolking meestal de verliezer”, stellen de auteurs in het stuk Testing Theories of American Politics:Elites, Interest Groups, and Average Citizens (pdf!). Hoewel de eigenlijke, complete studie pas later dit jaar zal verschijnen was de korte samenvatting voor de Amerikaanse senator Bernie Sanders al schokkend genoeg om de nieuwbakken cheffin van de Amerikaanse Centrale Bank Janet Yellen tijdens een zitting van de Joint Economic Committee op de vrouw af te vragen of “de Verenigde Staten een oligarchie zijn?”. Dat de senator zoiets aan het hoofd van de Centrale Bank vraagt heeft alles met de soepele geldpolitiek (quantative easing) van de Fed (en andere Centrale Banken als de ECB) te maken. In theorie overspoelen Centrale Banken de wereld (de financiële sector) met goedkoop geld om de economie te stimuleren en welvaart en werkgelegenheid te garanderen, in de praktijk komt niets van deze duizenden miljarden bij de gewone man of onderneming aan maar ontstaan zogenaamde speculatieve “bubbels” doordat het geld zijn weg zoekt naar rendement. De winnaars in de spel zijn degenen die toegang hebben tot dit goedkope geld of degenen die kunnen meeliften op de speculatiegolf. Ofwel: de zogenaamde 1%. De rest van de bevolking voelt slechts de sluipende (fiat)geldontwaarding en teruglopende welstand. 

Langzaam maar zeker groeit de (Europese) weerstand tegen het zogenaamde TTIP (Transatlantic Trade and Investment Partnership) vrijhandelsakkoord dat op dit moment, naar beste democratische regels, achter gesloten deuren door de Verenigde Staten en de EU wordt verhandeld. TTIP is noodzakelijk, verwijst onder andere de Europese commission, want tussen de USA (en Canada) en de EU bestaan nog altijd handelsbarrieren. Vrije handel levert werkgelegenheid op, zoals het ondertussen bijzonder sleets geworden argument luidt. Tegenstanders wijzen op de sowieso lage invoerheffingen tussen de continenten en vrezen dat TTIP om iets heel anders draait: versoepeling van consumentenrechten, werknemersrechten, bescherming van „investeringen“ en uiteindelijk het buiten spel zetten van nationale wetgeving. Helaas ontbreekt onderbouwing daar vrijwel niets over de onderhandelingen bekend is. De neofeodalistische overlords houden de rijen gesloten. Tot nu. Een werkpapier van de commissie over verregaande privatisering van sectoren als onderwijs, gezondheidszorg, energie en anderzins publieke sectoren, en de mogelijk obstakels die nationale wetgevingen kunnen vormen om de totale uitverkoop door te zetten, is (eindelijk) uitgelekt. Verklaart het geheimzinnige gedoe (Spaans). Plus hier meer.

Met biljoenen vrijwel gratis geld uit “quantative easing” of “abenomics” programma’s, black-box trading, carry-trade, Price-fixing, derivaten en high frequency trading lijkt de “high finance” wereld zich in een soort parallel universum te bewegen. Een universum waarin de cijfers over een gestaag verslechterende wereld-economie niet bestaan, winstverwachtingen een veelvoud zijn van daadwerkelijk geboekte winst (en zelfs omzet), bubbels in vastgoed, aandelen en termijnmarkten als positief gezien worden en waarin koersen tot het oneindige blijven stijgen zolang Centrale Banken liquiditeit ter beschikking stellen. Kortom: een wereld waarin de “markt” dusdanig gecorrumpeerd is in het voordeel van de happy 1% dat van deze “vrije markt” slechts een weinig amusante circusvoorstelling overblijft. Toch komen langzaam barstjes in de illusie. Er worden vraagtekens gezet bij de “losse” geldpolitiek van Centrale Banken en in de USA in nu een discussie losgebarsten over de legaliteit van, het in principe op “voorkennis” gebaseerde, High Frequency Trading (zie hier uitleg, hier Zap). Het wakkerschuddende handgranaatje is het boek “Flash Boys” van Michael Lewis, inmiddels een best-seller, waarin de schrijver schildert hoe “algo-traders” met supercomputers (en deals met beursen, (financiële) persbureaus) in micro-seconden marktpartijen “bestelen”. Kort na het verschijnen van het boek kondigde de FBI aan een onderzoek naar de praktijken van HFT-companies te starten (beetje laat) en lijken TBTF (too big to fail) marktpartijen als Goldman Sachs zich uit HFT-activiteiten te willen terugtrekken (!!!). En als de vampire squid het niet meer ziet zitten...... In Europa snorren de bots voorlopig nog zorgeloos verder voordat de onderhoudzame voor-en-tegen debatten overwaaien. Tot die tijd Flash Boys lezen en verbazen over het topje van deze ijsberg. 

Uh, Washington....we have a problem. Toegegeven, een revolutie tot een goed einde brengen is al moeilijk genoeg en dan komt altijd nog de onvermijdelijke chaotische tijd na de omwenteling er dubbeldik bovenop. Geschiedenisboeken zijn erover vol geschreven. Maar voor onze patriotisch/democratische Euro-Maidan superhelden die na het verdrijven van de (democratisch gekozen) James Bond schurk en traditie-kleptocraat Janoekovitsj de touwtjes in de Oekraïne in handen hebben gekregen, lijkt werkelijk niets mee te zitten. Het grootste probleem is natuurlijk papa-beer Rusland dat nu een rondje (bluf?)poker met hoofdsponosoren USA en EU speelt om de toekomstige grenzen van de Oekraïnese staat. Handelsverdragen zijn tot daar aan toe, maar gemorrel aan marine-basissen is van een andere orde. Bovendien is het onderhuids uitspelen van de etnische kaart, om vooral veel rondmarcherende kaalkopjes als burgerwacht op de politie los te laten, tegen het Russisch sprekende deel van je eigen bevolking niet echt een geniale ingeving. Whoops..vergeten, “don’t mention the nazis”. De ultra-rechtse post-Janoekovitsj regeringspartij Svoboda is helemaal niet zo ultra-rechts, de fascistische knokploegen op de Maidan waren slechts marge-groeperingen en sowieso is dat hele gedoe over de Oekraïnese Rechter Sector een opgeblazen verhaal uit de koker van Pravda-medewerkers in Moskou. Niet aan het zorgvuldig gladgestreken westerse propaganda-beeld van de vrijheid-hongerige Maidan revolutionairen komen. Anders verschijnen weer honderden stukjes en mini-docu’s over de onschuld van de Bandito’s in krant en op tv. 

De Europese commissie maakt zich grote zorgen. Als politiek orgaan dat nog steeds rotsvast verankerd zit in de denkbeelden en het tijdperk van eeuwige groei, rente en monetaire expansie en neoliberale welvaart-omverdeling kan het maar niet begrijpen waarom het niet wil vlotten met de Europese economieën. Of doet zo alsof (de impact en „eeuwige crisis“ als gevolg van het schaars worden van goedkoop winbare grondstoffen zal ook de commissie bekend zijn). Het klemt, vooral in de portemonee en de risico-bereidheid van banken. Ondanks al het bijna gratis geld dat Centrale Banken de financiële sector toewerpen, groeit de „werkelijke economie“ amper. Het geld verdwijnt vrij zichtbaar in speculatiebubbels, carry-trade en derivaten-bommen wat het leven van de „gewone consument“, die nog altijd gezien wordt als een economische speedboot-motor, nog duurder maakt. Maar, Eureka!, zoals het IMF al proefballonnetjes opliet, heeft ook de EU de oplossing. Krediet=groei en er is nog verdomd veel geld te vinden in pensioenfondsen en op spaarrekeningen. 

Veruit de interessantste episode in de Euro-crisis (tot nu toe) is zonder twijfel het tijdvenster tussen de laatste maanden van 2011 en de eerste paar maanden van 2012. Het is het moment dat regels en wetten worden gebroken en gebogen om Griekenland binnen de monetaire unie te houden en de cash-flow richting Griekse schuldeisers veilig te stellen. De ene theaterale (en ongeloofwaardige) Europese top volgt op de andere, miljarden schuiven als redding en garantie voor de Europese en Anglo-saxische financiële industrie over tafel en het is het tijdstip waarop de “technocraten”, veelal uit de Goldman Sachs-school, de macht in Europa lijken te grijpen. De zogenaamde PIIGS-landen krijgen een zetbaas of stadhouder toebedeeld, de Europese Centrale Bank wordt overgenomen door Goldman Mario “supermario” Draghi en in Italië wankelt de regering van de plotseling Euro-sceptische Silvio Berlusconi.

Het spel is weer begonnen. Met zeer hoge waarschijnlijkheid als gevolg van het langzaam terugschroeven van de „goedkoop-geld-politiek“ (Quantative Easing, of QE) door de Amerikaanse centrale bank Federal Reserve (de zogenaamde „taper“) ontwikkelt zich een crisis in „emerging markets“. Hoewel de losse geldpolitiek van de FED eigenlijk bedoeld is, op papier, om de Amerikaanse economie aan te zwengelen (en de Amerikaanse staat te financieren), zien critici het geld vooral verdwijnen in speculatie en het blazen van „speculatie-bubbels“ door banken. Dat deze gedachte niet geheel uit de lucht gegrepen is, bewijzen de wereldwijde beurskoersen die op recordhoogten staan terwijl de wereldeconomie kraakt, talloze landen nog diep in de crisis steken en intrinsieke waarden, winstverwachtingen en andere gewichten vele malen lager liggen als de prijs die voor aandelen moet worden betaald. Koers en realiteit liggen mijlen uit elkaar. Nu de bijna gratis miljarden voor Amerikaanse banken (en ook Europese en Japanse banken, die ook op „steun“ van hun centrale banken kunnen rekenen) slechts een tikje minder worden, lijkt veel „hot money“ zich terug te trekken uit meer risikovolle investeringen (en ook westerse beursen, zie de dalende koersen begin 2014). Een nieuwe „Azië-crisis“, of „emerging markets-crisis“ lijkt geboren. Hier komt de “shock doctrine”.

Ooit, lang geleden, was daar opeens de zogenaamde “kredietcrisis”. Heel eventjes liep het grote, met honderden miljarden vele malen groter als de wereldwijde economische “output”, casinospel van carry-trade, de piepjonge CDO-constructies, ander-soortige derivatenconstructies, high-risk-investment-dumping bij “domme” partners/klanten en het rondpompen van “schuld” vast. Banken vielen om, sommige werden “gered” door natie-staten of door centrale banken, enkele gingen daadwerkelijk over-de-kop. “Dat nooit meer” dacht de wereld dat opeens private schuld “gecollectiviseerd” zag worden en nog vele jaren later de rekening voor het gespeculeer in de “reële economie” mocht betalen. Er zouden regels komen, remmen ingebouwd worden en de tot onvoorstelbaar bizarre proporties opgeblazen financiële industrie zou aan de ketting worden gelegd. Maar in een wereld waarin het bijna-gratis geld van Centrale Banken (QE-programma’s) een soort virtuele bubbel-economie heeft geschapen, High-Frequency-trading algo’s de koersen bepalen en beurs- of marktwaarde zich in een van “actuals” losgekoppeld lala-land bewegen, lijken de lessen uit de crisis economic science fiction. Vergeet bail-in of banken-unie (nog meer collectivisering), het financiële systeem zelf blijft zoals het was. 

Door Sander Duivestein en Patrick Savalle

“Bitcoins zijn erger dan de Tulpenmanie. Toen kreeg je tenminste nog een tulp. Nu krijg je niks.” Dit zei de voormalig president van De Nederlandsche Bank Nout Wellink recentelijk tijdens een discussiebijeenkomst met studenten van de Universiteit van Amsterdam. Ook de voormalige president van de Federal Reserve Alan Greenspan brandt de digitale munt volledig af: “Je moet wel heel veel fantasie hebben om de intrinsieke waarde van bitcoin te zien. Het is mij niet gelukt.” Zelfs Paul Krugman, voormalig Nobelprijswinnaar in de economie, vraagt zich in een van zijn wekelijkse columns voor de New York Times af of de bitcoin niet per definitie “slecht” is.

Allen maken ze dezelfde fundamentele denkfout.

Verspreiding van kennis
De commerciele start van het Internet wordt gewoonlijk op begin 1990 gezet. Een klein stapje destijds dat het grootste deel van de mensheid ontging. Maar al snel werd het Internet ‘hip’. In de bloeiende dagen van de jaren 1990 werd het Internet een enorme hype, geheel conform de bekende S-curve voor uitvindingen.

Het Internet heeft de wereld ongelooflijk klein gemaakt. Het sturen van een berichtje naar de andere kant van de wereld gaat nagenoeg zonder vertraging. Bedrijven draaien hun hele business via Internet. Ook bankieren gaat voor een heel groot gedeelte via Internet tegenwoordig. Het is ondenkbaar dat we ook maar een dag zonder Internet zouden zitten.

Nee, natuurlijk zijn we niet van plan om de digitale munt Bitcoin te reguleren. Laat staan controleren. Wat natuurlijk wel zeer wenselijk is, is dat bitcoin-exchanges of andere plekken waar in bitcoins gehandeld kan worden zich bij ons aanmelden als financieel instituut of zelfs bank (zodat we inzicht hebben in de transacties). Zelf blijven we de bitcoin als “financial service” zien. Het is natuurlijk public-relations-technisch niet zo handig om over een nieuw decentraal uitgegeven betaalmiddel dat mogelijk de monopolie-positie van “ons” banking-elite beheerste fiat geld (zoals dollar en euro) bedreigt te spreken. Een soort paypal alleen anders, dus. Bovendien, bitcoins worden voornamelijk gebruikt door, wie anders als, de terroristen™ (wij betalen onze Al Nusra/Al Qaida buddies in Syrië ondertussen ook met bitcoins), kinderlokkers, criminelen in het algemeen, Iran, Noord-Korea en stinkende hackers. Dus, oke, een beetje toezicht moet zijn. Maar voor de gewone (fiat-geld sukkel) consument is de bitcoin gewoon niets. Wij maken ons geen zorgen (we hebben alleen een opvallend grote interesse ontwikkeld voor bitcoins), doet u dat dan ook niet. 

De neo-ottomaanse droom van de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan en zijn AKP partij over een groot sultanesk islamitisch Turkije lijkt te struikelen over een paar bomen in een van de laatste groengebieden van Istanbul. Wat begon als een kleinschalig protest van een groep milieu-activisten tegen de herbouw van de Topcu kazerne (kaslasi) annex winkelcentrum op het Taksim-plein is ondertussen uitgegroeid tot een shitstorm tegen het autoritaire bewind van Erdogan, de sluipende islamitisering van de Turkse samenleving, de afbouw van vrouwenrechten, de oorlogszuchtige politiek en het neoliberale beleid van de AKP waardoor de stralende economische cijfers van Turkije in de afgelopen jaren vooral de Turkse elite ten goede kwamen. Erdogan reageert op de bonte protestbeweging van arbeidsloze jeugd, voetbalsupporters, vakbonden, vredesactivisten, milieubeweging en boze burgers volgens het draaiboek voor dictators in nood, inclusief de cliches: het zijn “door het buitenland betaalde terroristen”, “plunderaars”, “twitter is schuld”, “randalier-jongeren”. Politie, ordediensten en knokploegen proberen met excessief geweld de protestgolf te smoren, en dat terwijl juist het extreme staatsgeweld de directe aanleiding voor de eerste demonstraties was. Gebruikers van de berichtservice twitter verdwijnen achter de tralies, honderden mensen zijn door de politie het ziekenhuis in geknuppeld en drie “activisten” zijn ondertussen om het leven gekomen. 

Inmiddels zal iedereen wel een mening hebben over dat nieuwe ‘monopolie’ geld waar zoveel bladen al over schreven, ik ook. Bitcoin is wat mij betreft één van de meest disruptieve technologieën die mensheid ooit tot haar beschikking heeft gekregen. Ergens in het rijtje ‘vuur’, ‘het wiel’ en het internet zelf. Het succes van bitcoin leidde in korte tijd al tot vele vergelijkbare systemen, zo is er inmiddels het in sommige opzichten nog innovatievere en doordachtere ‘Ripple’ (eigenlijk meer een ecosysteem waar bitcoin ook onderdeel van uit kan maken). Bitcoin en Ripple vertegenwoordigen technologie die de wereld volledig gaat veranderen, want zolang de wereld nog om geld draait, is een fundamenteel nieuwe soort geld een ware paradigm shift. Het is geen kwestie of dit gaat gebeuren maar alleen nog maar of dit al de komende 5 of pas de komende 10 jaar gaat gebeuren. Zeker nu investeerders als Google Ventures de Ripple hebben omarmd.