Space53: acceptabele toepassingen voor civiele drones

In het gelijknamige EFRO-project Space53 ontwikkelen Hogeschool Saxion en Universiteit Twente een set quickscan tools om de volwassenheid van nieuwe dronetoepassingen op een aantal aspecten in kaart te brengen. Er worden zes verschillende tools ontwikkeld die op zes afzonderlijke dimensies de ‘readiness’(volwassenheid) van de toepassing uitdrukken. Naast de staat van de technologische ontwikkeling, gaat het hierbij om ethische, sociale en juridische aspecten en om de stand van de ontwikkeling van het businessmodel.

Als ontwikkelaar van een dronetoepassing krijg je op elk van deze aspecten een score, vergelijkbaar met een energielabel. De verschillende niveaus zijn gekoppeld aan de fases in het ontwikkelproces en het type omgeving waarbinnen ze getest kunnen worden. In het begin van het ontwikkelproces kunnen toepassingen alleen in een beschermde labomgeving worden getest. Daarna volgt een test in een gecontroleerde omgeving waarbij de toepassing onder gecontroleerde omstandigheden voor het eerst met een vooraf bepaalde groep gebruikers wordt getest. Daarna volgt een ‘living lab-test’, waarbij de toepassing buiten de muren van het lab wordt getest in een real-life omgeving, maar waarbij nog wel restricties zijn in wie de toepassing gebruikt en waar dit gebeurt. Tenslotte is de toepassing klaar voor gebruik in de openbare ruimte zonder restricties. Scores op de zes dimensies geven aan of de toepassing klaar is voor een volgende fase.  

De tools dekken de belangrijkste aspecten af die in het maatschappelijke debat over dronetoepassingen naar voren komen, zoals zorgen over bijvoorbeeld veiligheid, over privacy wanneer de drone camera’s gebruikt, over de sociale gevolgen als pakketjes door drones in plaats van door pakketbezorgers worden bezorgd of over de onduidelijke regels aangaande dronetoepassingen: wat is het bevoegd gezag? Door vroegtijdig de risico’s te signaleren, kan hier in het ontwerpproces en in de communicatie met stakeholders over deze toepassingen rekening mee worden gehouden. Onderzoek laat zien dat een hele reeks aan ontwerpvariabelen invloed heeft op de acceptatie van deze toepassingen door gebruikers. Bijvoorbeeld: het formaat van de drone, geluid, patronen in vliegbewegingen, de besturing van de drone (handmatig of autonoom) en of aan het ontwerp de functie kan worden afgelezen.  

Met het opleveren van deze tools probeert Space53 het ontwikkelen van commerciële dronetoepassingen te stimuleren en een netwerk op te bouwen van samenwerkingspartners en ‘launching customers’. Space53 levert daarmee een bijdrage aan de ontwikkeling van de regio Twente als high-tech regio en als broedplaats voor drone-innovaties, met oog voor de maatschappelijke implicaties.